ارز دیجیتال غیرمتمرکز چیست؟

ارز دیجیتال غیرمتمرکز یکی از جذابترین و بحثبرانگیزترین مفاهیم در دنیای فناوریهای مالی و اقتصاد دیجیتال است. به بیان ساده، ارز دیجیتال غیرمتمرکز ارزی است که توسط هیچ نهاد، دولت یا سازمان مرکزی کنترل نمیشود. بهجای آن، کنترل و مدیریت این ارزها بهطور جمعی در دست یک جامعهٔ بزرگ و پراکنده از کاربران قرار دارد.
چارلی لی (Charlie Lee)، خالق لایت کوین، یکی از مهمترین چهرههای دنیای ارزهای دیجیتال، تعریف جالبتوجهی از ارز دیجیتال غیرمتمرکز ارائه کرده است. به گفته او، غیرمتمرکزبودن یکی از نکات کلیدی در میزان محبوبیت ارزهای دیجیتال است. این بدین معناست که هیچ مرجع متمرکزی در اینجا وجود ندارد و جامعهٔ کاربران بهصورت جمعی و غیرمتمرکز کنترل پروژه را در دست دارد.
این تعریف ارز دیجیتال غیرمتمرکز از چارلی لی بر یک نکته مهم تأکید دارد: یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز باید به گونهای طراحی شده باشد که هیچکس بهتنهایی توان کنترل اکثریت شبکه را نداشته باشد و نتواند بر دیگران محدودیتی اعمال کند. در غیر این صورت، این ارز میتواند مستعد حملات ۵۱ درصدی شود، حملهای که در آن، فرد یا گروهی که بیش از ۵۰ درصد از توان پردازشی شبکه را در اختیار دارد، میتواند تراکنشها را معکوس کرده یا آنها را متوقف کند.
مطلب پیشنهادی برای شما: ارز دیجیتال چگونه ساخته می شود؟
در این مقاله از زرین مگ ،به تقاوت ها ارز دیجیتال متمرکز و غیر متمرکز میپردازیم:
تفاوت ارزهای دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز

دنیای ارزهای دیجیتال بهسرعت در حال تحول است و یکی از مباحث کلیدی در این حوزه، تفاوت میان ارزهای دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز است. این تفاوتها به چگونگی کنترل، امنیت و کارآیی هر یک از این ارزها برمیگردد.
ارزهای دیجیتال متمرکز تحت کنترل یک نهاد یا سازمان مرکزی قرار دارند. این نهاد میتواند یک شرکت، یک دولت یا یک مؤسسه مالی باشد. در این نوع ارزها، کنترل اصلی در دست یک واحد مرکزی است و این واحد قادر است قوانین و مقررات را تعیین کند، تراکنشها را نظارت کند و در صورت لزوم آنها را لغو یا مسدود نماید. به عنوان مثال، ارز دیجیتال Ripple (XRP) به دلیل تمرکز بر همکاری با بانکها و مؤسسات مالی، به عنوان یک ارز دیجیتال متمرکز شناخته میشود.
از سوی دیگر، ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز تحت کنترل هیچ مرجع مرکزی نیستند و همه تصمیمگیریها به صورت جمعی و از طریق اجماع کاربران صورت میگیرد. ارزهایی مانند بیتکوین و لایتکوین از جمله ارزهای غیرمتمرکز هستند که بر پایهٔ فناوری بلاکچین عمل میکنند. در این ارزها، همهٔ کاربران شبکه به صورت یکسان در فرایند تأیید و ثبت تراکنشها مشارکت دارند و هیچکس نمیتواند بهتنهایی تصمیمگیرنده باشد.
ارز دیجیتال غیرمتمرکز چیست؟

ارز دیجیتال غیرمتمرکز به این معناست که تراکنشهای مربوط به یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز به جای اینکه توسط یک نهاد مرکزی کنترل شوند، توسط شبکهای گسترده از کاربران ثبت و تأیید میشوند. این ساختار ارز دیجیتال غیرمتمرکز باعث میشود که هیچ نهاد یا سازمانی بهتنهایی قادر به دستکاری یا خاموش کردن شبکه نباشد.
ایدهٔ تمرکززدایی (Decentralization) به معنای فاصله گرفتن از سیستمی است که تصمیمگیریها و تخصیص منابع تحت نظارت و کنترل یک نهاد مرکزی انجام میشود. به عبارتی، تمرکززدایی به دنبال ایجاد سیستمی است که در آن، تصمیمات به صورت جمعی و توسط جامعهای از کاربران گرفته میشود، مشابه آنچه که الینور استروم، برنده جایزه نوبل اقتصاد، از آن به عنوان «جامعههای خودتنظیمگر» (Self-Governing Societies) یاد میکند.
برای درک بهتر این مفهوم، میتوان دو سیستم متفاوت را مقایسه کرد: بیت کوین و یک ارز فیات که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر میشود. ارز فیات کاملاً متمرکز است و بانک مرکزی آن کشور کنترل کاملی بر خلق، توزیع و مدیریت آن دارد. این نهاد مرکزی میتواند به صورت آزادانه درباره میزان عرضه، سیاستهای پولی و نحوه نقلوانتقال آن تصمیمگیری کند.
اما در مورد بیت کوین، شرایط کاملاً متفاوت است. هیچ فرد یا نهادی نمیتواند بیش از مقدار تعیینشده بیت کوین جدیدی ایجاد کند. هیچکس نمیتواند بهتنهایی بر تمام تراکنشها کنترل داشته باشد، محدودیتهایی اعمال کند یا افراد را از استفاده از آن منع نماید. همه چیز در بیت کوین توسط پروتکلهای مشخصی که از پیش تعیین شدهاند، مدیریت میشود. این پروتکلها نحوه ایجاد و توزیع بیت کوین را مشخص میکنند و بدین ترتیب، تمرکززدایی را در شبکه این ارز دیجیتال غیرمتمرکز تضمین میکنند.
دلایل اهمیت تمرکززدایی چیست؟
تمرکززدایی در ارز دیجیتال غیرمتمرکز یکی از مهمترین اصولی است که به این نوع ارزها ارزش و اعتبار میبخشد. در سیستمهای غیرمتمرکز، ارزش و کنترل از طریق مشارکت جامعه کاربران به دست میآید و هیچ نیازی به وابستگی به بانکها یا نهادهای مرکزی وجود ندارد. در ادامه به بررسی مزایای کلیدی این تمرکززدایی میپردازیم که ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز را از سایر سیستمها متمایز میکند.
کنترل و تصمیمگیری مستقل
تمرکززدایی این امکان را فراهم میکند که کنترل و تصمیمگیری در شبکه به صورت مستقل و بدون وابستگی به هیچ نهاد مرکزی انجام شود. در یک سیستم ارز دیجیتال غیرمتمرکز ، آینده و بقای شبکه به هیچ نهاد خاصی وابسته نیست. اگر در یک سیستم متمرکز، نهادی مرکزی دچار فساد یا مشکلات مشابه شود، کل سیستم در معرض خطر قرار میگیرد. اما در سیستمهای غیرمتمرکز، به دلیل نبود نهاد مرکزی، چنین مشکلاتی بسیار کمتر احتمال وقوع دارند و سیستم بهطور کلی از پایداری بیشتری برخوردار است.
عدم نیاز به اعتماد به نهاد واسطه
در ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز ، کاربران نیازی به اعتماد به یک نهاد واسطه مرکزی برای تأیید تراکنشها ندارند. بهجای آن، آنها میتوانند به هزاران یا حتی میلیونها دستگاه دیگر که در شبکه فعالیت میکنند، اعتماد کنند. این دستگاهها بر اساس الگوریتمهای دقیق و مشخصی کار میکنند تا سلامت و امنیت کل سیستم را تضمین کنند. در اینجا، هیچ عنصر مخربی بهتنهایی نمیتواند سیستم را به خطر بیندازد، چرا که کنترل به صورت توزیعشده میان تمام کاربران تقسیم شده است.
قابلیت اطمینان و شفافیت بیشتر
در سیستمهای مالی سنتی، همواره احتمال وجود تقلب، دستکاری و سوءاستفاده از دادهها وجود دارد. در مقابل، سیستمهای غیرمتمرکز به دلیل ساختار توزیعشده خود، شفافیت بالاتری دارند و این امر احتمال تقلب و فساد را به حداقل میرساند. در ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز ، تمامی تراکنشها بهطور شفاف و قابل مشاهده برای همه اعضای شبکه است، که این خود به افزایش قابلیت اطمینان سیستم کمک میکند.
سیبپذیری کمتر در برابر حملات
همانطور که پیشتر اشاره شد، در یک سیستم غیرمتمرکز ، جعل یک تراکنش و تخریب سیستم توسط یک عنصر مخرب بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است. برای انجام چنین حملهای، بیش از ۵۰ درصد از نودهای شبکه باید بهطور همزمان موافقت کنند و با توجه به بزرگی و پراکندگی سیستمهای غیرمتمرکز، این احتمال به شدت کاهش مییابد. به همین دلیل، ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز از امنیت و پایداری بیشتری برخوردارند.
امکان رقابت آزادتر
در سیستمهای غیرمتمرکز ، هر فردی میتواند بهراحتی با ارزهای دیجیتال موجود رقابت کند و تلاش کند سهم خود را از بازار افزایش دهد. این رقابت سالم و آزاد به توسعه بیشتر این ارزها کمک میکند و موجب نوآوری در بازار ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز میشود.
مقایسه تمرکززدایی در تئوری با واقعیت
تمرکززدایی یکی از اصول بنیادین و مورد توجه در ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت کوین است. از نظر تئوری، این سیستمها به گونهای طراحی شدهاند که کنترل و تصمیمگیریها به صورت توزیعشده و بدون نیاز به واسطههای مرکزی انجام شوند. اما در واقعیت، عوامل متعددی باعث شدهاند که این تمرکززدایی در طول زمان به تدریج کمرنگتر شود.
یکی از اصلیترین چالشها در این زمینه، استخراج بیت کوین است. در روزهای ابتدایی بیت کوین، هر فردی میتوانست با استفاده از رایانههای معمولی به استخراج این ارز دیجیتال غیرمتمرکز بپردازد. اما با افزایش سختی شبکه و رشد تقاضا برای استخراج، نیاز به تجهیزات پیشرفتهتر و کارآمدتر احساس شد. امروزه بدون استفاده از دستگاههای تخصصی اِیسیک (ASIC)، استخراج بیت کوین تقریباً غیرممکن شده است. این دستگاهها قدرت پردازش بسیار بالایی دارند و به دلیل مصرف انرژی کم و بهرهوری بالا، به ابزار اصلی ماینرها تبدیل شدهاند.
به علاوه، استخراج بیت کوین نیازمند مصرف بالای انرژی است. به همین دلیل، ماینرهایی که به سختافزارهای استخراج ارزانقیمت و برق مقرونبهصرفه دسترسی دارند، مزیت بزرگی نسبت به دیگران پیدا میکنند. این امر منجر به تمرکز استخراج بیت کوین در مناطقی مانند چین شده است؛ جایی که شرایط دسترسی به این منابع بهینهتر است. در نتیجه، کنترل شبکه بیت کوین در عمل در دست چندین استخر بزرگ ماینینگ متمرکز شده است که نسبت به کاربران معمولی، نفوذ و کنترل بیشتری بر شبکه دارند.
این تمرکز در استخراج بیت کوین نشان میدهد که اگرچه از نظر تئوریک، بیت کوین و سایر شبکههای بلاک چین بهعنوان ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز طراحی شدهاند، اما در عمل و به دلایل مختلف، این سیستمها به مرور زمان متمرکزتر شدهاند. این نوع تمرکز ناخواسته و سهوی، نه تنها در بیت کوین بلکه در بسیاری از دیگر شبکههای بلاک چینی نیز دیده میشود.
با این تفاسیر، پرسشی اساسی مطرح میشود: کدام شبکههای بلاک چین واقعاً غیرمتمرکز باقی ماندهاند و کدامها تحت تأثیر این تمرکز ناخواسته قرار گرفتهاند؟ این سوالی است که تحلیلگران و توسعهدهندگان ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز باید به آن پاسخ دهند تا بتوانند اصول اولیه تمرکززدایی را حفظ کرده و از مزایای واقعی آن بهرهمند شوند.
مطلب پیشنهادی: بیت کوین چیست و چگونه کار میکند ؟
عوامل مهم در غیرمتمرکزبودن یک ارز دیجیتال چیست؟

در این بخش، بهصورت مفصل به بررسی ارز دیجیتال غیرمتمرکز خواهیم پرداخت و عواملی را که به تمرکززدایی بیشتر این ارزها کمک میکنند، مورد بررسی قرار خواهیم داد. همچنین خواهیم دید که کدام ارزها از نظر تمرکززدایی در بالاترین سطح قرار دارند.
باید توجه داشت که ارزیابی میزان غیرمتمرکز بودن یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز همواره آسان نیست. بسیاری از ارزهایی که بهطور عمومی به عنوان غیرمتمرکز شناخته میشوند، در واقع ممکن است متمرکزتر از آن چیزی باشند که به نظر میرسند. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، این غیرمتمرکز بودن میتواند به تدریج و در طول زمان کمرنگ شود.
تفاوت میان متمرکز یا غیرمتمرکز بودن در حقیقت به صورت یک طیف است و نمیتوان ارزهای دیجیتال را بهراحتی به این دو دسته تقسیم کرد. در مقایسه ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز ، چالش دیگری که این مقایسه را پیچیدهتر میکند، وجود انواع مختلف بلاک چینها است. بهعنوان مثال، در روند ارزیابی غیرمتمرکز بودن بلاک چینهای اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS)، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شوند که در ادامه به آنها میپردازیم.
عوامل مؤثر بر تمرکززدایی در الگوریتمهای اثبات کار (PoW)
بلاک چینهای اثبات کار مانند بیت کوین، از شبکهای از کاربران و نودها (شامل ماینرها و غیرماینرها) تشکیل شدهاند. غیرمتمرکز بودن و امنیت این شبکهها به میزان زیادی به قدرت پردازش یا هش ریت شبکه بستگی دارد و اینکه این قدرت پردازش به چه میزان میان عناصر مختلف در شبکه توزیع شده است. هش ریت در یک بلاک چین اثبات کار نشاندهنده قدرت پردازش تجمعی ماینرهای شبکه است. هر چه هش ریت بالاتر باشد، ایجاد اختلال در آن شبکه دشوارتر خواهد بود، و به این ترتیب تمرکززدایی بیشتری را در شبکه شاهد خواهیم بود.
عوامل مؤثر بر تمرکززدایی در الگوریتمهای اثبات سهام (PoS)
در مقابل، غیرمتمرکز بودن یک بلاک چین اثبات سهام را میتوان بر اساس تعداد استخرهای سهام یا اعتبارسنجها، توزیع عرضهٔ توکنها بین این اعتبارسنجها و درصدی از عرضه توکن که به سهامگذاری اختصاص یافته است، اندازهگیری کرد. هر چه درصد بیشتری از عرضهٔ توکن به سهامگذاری اختصاص یافته باشد، احتمال ایجاد اختلال در شبکه کمتر است و این به تمرکززدایی بیشتر کمک میکند.
همچنین باید به توزیع اولیه توکنهای اثبات سهام در فروشهای خصوصی (Private Sales) نیز توجه کرد. بلاک چینهای اثبات سهام بر اساس تعداد توکنهایی که هر شخص در اختیار دارد، تعیین میکنند که چه کسی میتواند بلاکها را به زنجیره اضافه کند. اگر توکنها به شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر یا سایر سرمایهگذاران فروخته شوند قبل از آنکه عموم مردم به آنها دسترسی پیدا کنند، این میتواند امتیازات غیرمنصفانهای برای این سرمایهگذاران اولیه ایجاد کند و غیرمتمرکز بودن شبکه را زیر سوال ببرد.
در نتیجه، بررسی ارز دیجیتال غیرمتمرکز نیازمند تحلیل دقیق عوامل مختلف در هر بلاک چین و توجه به چگونگی توزیع منابع و قدرت در شبکه است. این نکات به ما کمک میکنند تا درک بهتری از میزان غیرمتمرکز بودن هر ارز دیجیتال به دست آوریم.
برترین ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز

بیت کوین (Bitcoin)
بیت کوین به عنوان اولین و بزرگترین ارز دیجیتال غیرمتمرکز در جهان، با وجود برخی نگرانیها همچنان به عنوان یک شبکه غیرمتمرکز برجسته شناخته میشود. یکی از این نگرانیها امکان حمله ۵۱ درصدی به شبکه است، اما انجام چنین حملهای در بیت کوین، حداقل در شرایط فعلی، تقریباً غیرممکن است. برای اجرای یک حمله ۵۱ درصدی، نیاز به سختافزارهای استخراج پیشرفته ایسیک (ASIC) و برق بسیار زیادی وجود دارد که دسترسی به آنها حتی برای مدت کوتاهی دشوار است.
علاوه بر این، ماینرها برای کسب جوایز بیشتر تمایل دارند به یکدیگر بپیوندند و استخرهای استخراج بزرگ را تشکیل دهند. این موضوع باعث شده است که چهار استخر بزرگ ماینینگ، اکنون بیش از ۷۵ درصد از هش ریت شبکه بیت کوین را کنترل کنند. با وجود این تمرکز در استخراج، بیت کوین همچنان بهعنوان ارز دیجیتال غیرمتمرکز در جهان شناخته میشود. حتی استخرهای استخراج بزرگ نیز قادر به اعمال کنترل کامل بر شبکه بیت کوین نیستند. دلیل اصلی این امر، انگیزههای اقتصادی و مقیاس بزرگ شبکه است.
این شبکه هنوز هم با اختلاف زیادی بزرگترین شبکه مبتنی بر اثبات کار در جهان است و شامل تعداد زیادی از استخراجکنندگان فعال میشود. علاوه بر این، تعداد نودهای شبکه بیت کوین بیش از ۱۳ هزار عدد تخمین زده میشود که این امر ایجاد اختلال در شبکه را بسیار دشوار میکند و به همین دلیل، از نظر ساختاری، بیت کوین بهعنوان یکی از غیرمتمرکزترین ارزهای دیجیتال در جهان شناخته میشود.
اتریوم (Ethereum)
اتریوم، دومین ارز دیجیتال غیرمتمرکز پرطرفدار، به دلیل ساختار خود میزان قابل توجهی از تمرکززدایی را دارد. این شبکه از بیش از ۱۰٬۰۰۰ نود تشکیل شده است؛ با اینحال، بیش از نیمی از این نودها در ایالات متحده قرار دارند که این مسئله میتواند از منظر غیرمتمرکز بودن چالشهایی را ایجاد کند.
یکی از بزرگترین نقاط ضعف اتریوم از نظر غیرمتمرکز بودن، رهبری متمرکز آن بهدست ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق شبکه است که نفوذ قابلتوجهی بر توسعه این شبکه دارد. با این وجود، اتریوم به دلیل جامعه بزرگ و فعال خود همچنان بهعنوان یکی از غیرمتمرکزترین ارزهای دیجیتال در جهان محسوب میشود.
مونرو (Monero)
یکی دیگر از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز محبوب، مونرو است که میزان بالایی از تمرکززدایی را حفظ کرده است. شبکه مونرو متشکل از بیش از ۲٬۰۰۰ نود است که در دهها کشور در سراسر جهان توزیع شدهاند. برخلاف بیت کوین، مونرو برای استخراج به تجهیزات گرانقیمت نیاز ندارد و همین ویژگی به تمرکززدایی بیشتر آن کمک کرده است.
با این حال، ماینرهای مونرو نیز برای افزایش کارایی، به استخرهای استخراج میپیوندند. مشابه بیت کوین، چهار استخر بزرگ مونرو بیش از ۸۵ درصد از هش ریت شبکه را کنترل میکنند. همچنین جامعه توسعه مونرو نسبت به بیت کوین و اتریوم بیشتر متمرکز است، اما این ارز همچنان بهعنوان یکی از غیرمتمرکزترین ارزهای دیجیتال در میان کاربران و متخصصان شناخته میشود.
در مجموع، این ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز به دلیل ساختارهای متفاوت و تلاشهای مداوم برای حفظ تمرکززدایی، از جایگاه ویژهای در دنیای ارزهای دیجیتال برخوردارند و همچنان بهعنوان مثالهای برجستهای از تمرکززدایی در این حوزه شناخته میشوند.
برترین استیبل کوینهای غیرمتمرکز

استیبل ارز دیجیتال غیرمتمرکز نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که قیمت آنها به یک دارایی دیگر (معمولاً ارز فیات مانند دلار آمریکا) متصل است، اما برخلاف استیبل کوینهای متمرکز، به هیچ نهاد مرکزی وابسته نیستند. این نوع استیبل کوینها به دلیل ساختار غیرمتمرکز خود، از کنترل و تصمیمگیریهای متمرکز آزاد بوده و از این رو، به کاربران اطمینان بیشتری در مورد امنیت و شفافیت میدهند. در اینجا به بررسی برخی از برترین استیبل کوینهای غیرمتمرکز میپردازیم.
1. دای (DAI)
DAI یکی از شناختهشدهترین و پرکاربردترین استیبل کوینهای غیرمتمرکز است که توسط پروتکل میکر (Maker) ایجاد شده است. قیمت DAI به دلار آمریکا متصل است و برخلاف استیبل کوینهای متمرکز، توسط ذخایر فیات پشتیبانی نمیشود. بهجای آن، DAI از یک سیستم وثیقهگذاری در بلاکچین اتریوم استفاده میکند که از طریق قراردادهای هوشمند کنترل میشود. کاربران میتوانند ارزهای دیجیتال خود را بهعنوان وثیقه در این سیستم قرار دهند و به ازای آن DAI دریافت کنند. این ساختار کاملاً غیرمتمرکز و شفاف است و یکی از دلایل محبوبیت بالای DAI در دنیای ارز دیجیتال غیرمتمرکز است.
2. فِی (FEI)
FEI یکی دیگر از استیبل کوینهای غیرمتمرکز است که قیمت آن به دلار آمریکا متصل است. FEI توسط پروتکل فِی (Fei Protocol) و با هدف ایجاد یک استیبل کوین پایدار و کارآمد ایجاد شده است. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد FEI استفاده از مکانیسمهای الگوریتمی برای حفظ قیمت پایدار است. این پروتکل به جای استفاده از وثیقهگذاری کامل، از یک مدل اقتصادی مبتنی بر کنترل عرضه و تقاضا برای حفظ پایداری قیمت استفاده میکند.
3. تراست دلار (TrustUSD)
تراست دلار (TrustUSD) یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که توسط پلتفرم TrustToken توسعه یافته است. قیمت این استیبل کوین نیز به دلار آمریکا متصل است و از طریق یک سیستم وثیقهگذاری غیرمتمرکز پشتیبانی میشود. TrustUSD از قراردادهای هوشمند برای مدیریت وثیقه و کنترل عرضه استفاده میکند، که این ویژگیها آن را به یکی از استیبل کوینهای غیرمتمرکز قابل اعتماد در بازار تبدیل کرده است.
4. اوسدی (sUSD)
sUSD یک استیبل کوین غیرمتمرکز دیگر است که توسط پلتفرم سینتتیکس (Synthetix) توسعه یافته است. قیمت sUSD نیز به دلار آمریکا متصل است و با استفاده از سیستم وثیقهگذاری ارز دیجیتال غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم پشتیبانی میشود. کاربران میتوانند ارزهای دیجیتال خود را در این پلتفرم وثیقهگذاری کرده و به ازای آن sUSD دریافت کنند. sUSD به دلیل امنیت بالا و ساختار غیرمتمرکز خود، یکی از گزینههای محبوب در میان کاربران ارزهای دیجیتال است.
مطلب پیشنهادی: آموزش ترید ارز دیجیتال با گوشی موبایل
جمع بندی
تمرکززدایی یکی از مسائل اصلی در دنیای ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است. همانطور که در مقاله از زرین مگ ، توضیح داده شد، مسأله متمرکز یا غیرمتمرکز بودن بهشکل یک طیف است. گرچه شاید بعضی پروژهها نیاز داشته باشند تا در شروع متمرکز عمل کرده و بهتدریج غیرمتمرکز شوند، اما بههرحال، گذر زمان بهترین قاضی خواهد بود. با گذشت زمان، هرچه شبکهها بیشتر رشد کنند، خواهیم دید که کدام یک میتوانند بیشتر از سایرین غیرمتمرکز باقی مانده و کدام یک به تمرکززدایی پایدار بمانند.
در نهایت، تمرکززدایی یکی از معیارهای کلیدی برای ارزیابی موفقیت و پایداری ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است. شبکههایی که توانایی حفظ غیرمتمرکز بودن خود را در طول زمان داشته باشند، احتمالاً موفقتر خواهند بود و اعتماد بیشتری از سوی کاربران جلب خواهند کرد. بنابراین، گذر زمان نشان خواهد داد که کدام پروژهها واقعاً به اصول غیرمتمرکز بودن پایبند هستند و کدامها ممکن است در طول مسیر دچار تمرکز شوند.
منبع: wikipedia